— 197 -
Петра святого здавна и по нихъ тамъ
отецъ его отъ килькадесять л тъ въ
параФІи своей м яъ, и хотячи того доводити,
людьми допирался, абы былъ
ведле давнего уживанія своего при томъ
оставленъ. А такъ я , іюрозум вши и
гдыжъ Грыцко передъ его милостью
паномъ таковую справу далъ и на жалоб
своей пом нилъ, жебы тотъ попъ
СоФроній, не ыаючи ягадного позволенія
и листовъ, церковь въ сел Тевеляхъ
поставити и въ параФІи отца
его переказу чинити м лъ, а на то
листовъ жадныхъ не показалъ, ?кебы
тые села въ ішраФІю ЕО ТОИ церкви
Петра святого влучоны были, а тотъ
СоФроній таковые листы небощика nana
Довойны на дозволеиіе ему збудовати
тую церковь въ сел
Тевеляхъ
и на села, въ параФІю ему сей церкви
приданые показалъ, же якъ кольвекъ
тые села были въ параФІи ку церкви
Кобрынской святого Петра и ку церкви
Черевачицкои святоіі Пятницы, але
ижъ сего м ры новой перенесеніемъ
селъ ие м шаетъ, яко въ волокахъ,
такъ и въ людяхъ и отъ пом ры ііершой
больше ся примножило; съ тыхъ
причинъ вынявши тые села, въ лист
пана Довойновомъ оішсанные, прилучаючи
ихъ въ ыараФІіо ку церкви
новой въ сел Тевеляхъ, ку которой
церкви его милость князь Маковецкіы
дв волоки земли приложилъ лежачіе,
вольныхъ и отъ вс хъ платовъ и повиностей
дворныхъ вольньшъ (sic)ero, попа
СоФронія той церкви, вольнымъ заховалъ,
седа въ верху описаные въ парафіяхъ
ему ку той церкви его подаючи
ведле листовъ его милости пана
Довойновымъ. Которого розсудку моего
тотъ попъ СоФроніи взялъ соб выпись
съ книгъ подъ моею печатію.
Писанъ въ Кобрыню. Locus
sigilli.
Drugi list pisany w te slowa: Я ОстаФІЙ
Воловичъ, каштелянъ Троцкій,
подканцлерій ведикого князства Литовского,
староста Берестейскій и Кобрынскій,
нам стнику моему Черевачицкому
Федору Патію, ижемъ его,
попа Семена Федоровича, ведлугъ першого
декрету моего, отцу его Федору
Сергіевичу на церковь Тевелевскую даного,
при той церкви Теведевской зоставилъ
и ты бы того Семена и теперь за
симъ листомъ и за декретомъ моимъ
першимъ въ тую церковь и въ грунты
церковные, въ дв волоки земли отъ
ревизоровъ его королевской ыилости
надаиыхъ, увязалъ и то ему въ моць
и въ держаніе подалъ конечне. Писанъ
въ Берестію, мца Іюня двадцать
четвертою дня, року тысяча пятсотъ
семьдесятъ пятого, рукою власною. Locus
sigilli. ОстаФІй Воловичъ, панъ
Троцкій, подканцлерій великого кн.
Литовского, староста Берестейскій и
Кобрынскіи. Постановившися передо
мною очевисто попъ Черевачицкій
Дементій Федоровичъ, жаловалъ на попа
Ігобрынского, церкви святого Петра,
Семена Федоровича, ижъ што деи которую
церковь въ Тевеляхъ зять мои небожчикъ
Супронъ спольн со мною
власнымъ коштомъ своимъ збудовалъ, и
скоро дей збудовавпш, съ сего св та
зышолъ, a no смерти своей церковь
тую съ параФІею и со вс ми доходами,
ку той церкви належачпми, также
жону и д ти свои мн въ опеку поручилъ,
то панъ отецъ оного впродъ
реченого Семена, Федоръ Сергіевичъ,
спольн съ сыаомъ своимъ, а братомъ
его Грыцкомъ, взявши листъ у подстаростего
моего Кобрынского Богдана
Туминскаго и оную церковь по смерти
зятя его оному Федоровы съ сыномъ
его Грыцкомъ въ держаніе подали.
Также и я самъ листомъ своимъ
то подтвердилъ былъ, а ижъ тые обадва
змерли, тогды Семенъ Федоровичъ,
по смерти отца и брата своего, зась у
мене тую церковь Тевелевскую былъ
упросшгь и до тыхъ часовъ ее держалъ,
Стр.1
— 198 —
а ижъ будучи мы теперь у Кобрыню
далъ ми тую справу нам стникъ
мой Черевачицкій Федоръ Потей и
войтъ Кобрынскій Иванъ Чернейко,
ижъ оный Семенъ, маючи дв церкви,
то есть : въ Кобрыню св. Петра, а въ
Тевеляхъ другую и обидвомъ церквамъ
досыть учинити не може; про то для
тое причины о тое Семена Федоровича
въ тую церковь въ Тевеляхъ удержати
было розсказалемъ., а теперь тому
попу Дементію Федоровичу со вс мъ
на все,'якъ се сама въ соб імаетъ, съ
волоками дв ма и съ тымж параФІями
ведлугъ першого листу пана Станислава
Довойны и моего подати розказалемъ.
Маетъ онъ тую церковь держати
ажъ того долгъ, который Супронъ
Федоровичъ небощику паыу хоронжому
и войту Чернеыку виненъ, то есть:
копъ семь гроши дванацять платити
маетъ, ажъ до л тъ сына небощика
Супруна Федоровича батка его, а гды
л та м ти будеть и похочеть взяти
тую церковь, тогды тотъ Дементій
повиненъ ему тую церковь со вс мъ
тымъ подати', яко ему есть дана, а онъ
повиненъ будетъ при взятію оыое церкви
довгъ отца своего, что тотъ Дементій
платилъ, заплатити и досыть
за все чинити и на томъ далъ Демеитію
Федоровичу, попу Тевелевскому, тотъ
мой листъ съ моею печатію. Писанъ въ
Кобрыню, року тысяча пятьсотъ семьдесятъ
шестого, м сяца Генварія четырнадцатого
дня. ОстаФІй Воловичъ,
рукою власною. Locus sigilli.
Anna, z Boiey Jaski, krolowa Polska,
wielka xie^na Lit., Ruska, Pruska,
Mazowiecka pani. Urodzonemu Stanislawowi
W^sowskiemu,
staroscie naszemu
Kobrynskiemu, teraz y na potym bedq-cemu
wiernie nam mitemu, Jaske nasze
krolewskq,. Urodzony wiernie nam
miJy! BiJ nam czoJem pop ruski z siofa
Tewelowskiego, na imie Dementey Fiedorowicz
, proszac nas, abysmy mu stro-.
ny wJok iego, na ktorych cerkiew stoi,
y z ktorych. czynsz pfaci, laske nasztj.
pokazali, a miasto ospy *) dziakielney y
robot na pieni^dzach co ровіапол іс rozkazali.
My tedy, mai^c Іазкал е baczenie
na prozbe iego y na przyczyne te^;
niektorych osob, aby iako duchowny, na
tym stanie bed^c, tym pilniey chwale
Bozka w cerkwi odpraAvowaf, te mu laske
czyniemy, 'he go wolnym od spy dziakielney
y robot wolnym czyniemy, tak
aby mi, od tego czasu zawsze po kopie
czynszu za sep, za roboty y inne powinnosci
wecllug postanowienia naszego
pieniedzmi pJacil, dla czego w. t. napominamy
y nie inaczey chcac miec, aby
tego popa przy tey lasce naszey y podiug
tego listu zachowaJ, a krzywdy
mu nie czynil. Dan w Kobryniu, dnia
pietnastego Decembra, roku tysiac piecset
osmdziesiat osmego. Anna, krolowa
Polska. Locus sigilli. Anna, z Bozey Jaski,
krolov/a Polska, wielka xi§zna Lit.,
Ruska , Pruska, Mazowiecka pani. Generoso
Stanislao Pruszniski, proventuum
nostrorum Cobrinensium notario, fideli
nobis dilecto, gratiam nostram regiam.
Generose fidelis dilecte! Podal nam suplikacya
Siemion Chwiedorowicz, pop cerkwi
Tewelowskiey, y prosil nas, abysmy
syna iego Matfieia przyieli do cerkwi
w s.iele Tewelach po smierci Kulika, popa
tey to cerkwi Tewelowskiey wakuiacey,
ktorego prozbie my przystawai^c
onego przy tey cerkwi wedlug prawa y
zachowania ich zostawuiemy, rozkazui^c
w. t. , ^ebys onego w powinnosciach iemu,
nale^q-cych zachoAval. Gdyz my nie
nowego stanowic nie chcemy y owszem
po staremu kaMego zachowuiemy, dla laski
naszey krolewskiey ^ebys nie czynil.
Dan w Warszawie, dnia dwudziestego
trzeciego mca Maia, roku Panskiego tysiac
piecset dziewiedziesii|t pierwszego.
Anna krolowa. Locus sigilli. Anna, z Boйеу
Jaski, krolowa Polska, wielka xiei*)
Ссыпки.
Стр.2
— 199 —
na Lit., Ruska, Pruska, Mazowieckaetc.
pani. Urodzonemu StanisJawowi Pruszczynskiemu
(sic), ekonomowi naszemuKobrynskiemu,
teraz y na potym bed^cemu,
Jaske nasze krolewskq.. Urodzony
wiernie nam mily! Uskar^al sie przed
nami pop ruski z siela TeweloAvskiego,
na imie Matwiey Siemienowicz, ze go
w. t. wedlug listu naszego, ktorymesmy
przodka iego Dementieia Chwiedorowicza,
popa ruskiego, wolnym uczynili od spy,
dziakla y robot z wJoki, na ktorey cerkiew
stoi, a na czynszu golym, wedlug
postanowienia rewizorskiego, onego postanowili,
nie chcesz zachowac y przenagabasz,
a tak w. t. rozkazuiemy, chcq.c
tak miec koniecznie, zebys w. t. tego
popaMatwieia, namiesnika Dementeczeiowego
(sic), przy tey^e wolnosci naczynszn
golym, wedlug tego listu naszego zachowaJ,
a nic nad wol^, nasz^, nie wyciagal,
pod laska nasz^. Dat. w Warszawie,
dnia dziesiatego mca Listopada,
roku Panskiego tysi^c piecset dziewiedziesiat
czwartego. Anna krolowa Polska.
Locus sigilli. My tedy, krol August
trzeci, do pomienioney supliki Jaskawie
sie skloniwszy, wyz pomienione prawa,
fundusze y dawne konfirmacye tak od
naiasnieysz. s. p. Anny, krolowey Polskiey,
iako tez listy od w. Ostafiana WoIJowicza,
kasztelana Trockiego, starosty Brzesy
Kobryn., we wszytkich punktach, clauzulach
y paragrafach mocq, y po\vag%
nasza kr61ewsk% stwierdzamy y approbuiemy
y przy tym wszytkim, co w nich
opisano iest, zachowuiemy y przy wieczney
mocy zostawuiemu, Na co, dla wiekszey
wagi y waloru, reka sie nasza podpisawszy,
pieczec naszg, przycisnac roskazalismy.
Dat. w Warszawie, dnia dziewi^tego
Grudnia, roku Panskiego tysi^c
siedmset czterdziestego szostego, panowania
naszego czternastego roku. U tey
konfirmacyi praw funduszow y dawnych
przywileiow tak od naiasn. s. p. Anny,
krolowey Polskiey, iako teas dokumentow
w. i. p. Ostafiana WoIJowicza, kasztelana
Trockiego, podkanclerzego w. x. Lit.,
sty Brzesckiego y Kobrynskiego, podpis
reki naiasnieyszego krola imci Augusta
trzeciego przy przyczysnioney pieczeci
w. x. Lit. temi sie wyraza slowy: Augustus
rex. A po drugiey stronie tey pieczeci
podpis reki iw. ip. podskarbiego
koronnego temi wyraz;a sie sJowy: Antoni
z GJogowy Kossowsld, podst. nadw.
k. s. p., mpria. Ktora to takowa konfirmacya
ргал funduszow przywileiow,
za podaniem oney przez w Bogu wielebnego
imsc xiedza Filipa Kroszynskiego,
prezbitera adpraesens Tewelowskiego, ku
aktykowaniu, ze wszelkg, w niey wyrazaiac^,
rzecz^ de verbo ad verbum, do xi^g
grodzkich wdztwa Brzeskiego podana iest,
przyieta y zapisana.
Стр.3
200 —
1746 г.
Нзъ книгн за 1764—1765 годы, стр. 788—799.
126. Подтвердительная привидегія короля Августа II на Ревятычскую
ц рковь.
Король Августъ III даетъ подтвердительную привиіегію на фундушъ РевятычсЕОЙ деркви. Въ этой вривилегін
прописано: 1) Дозводеніе (консенсъ) короля Августа II, данное въ ВаршавЬ 2 Марта 1720 года
старост Ревятычскому Сигизмувду Хржановскому и его жен Екатерии , урожденной Туловской на
построепіе церкви, въ состоящемъ въ пожизненномъ владініи пхъ— королевскомъ им иіп Ревятичахъ, и на
отд деніе изъ того же им нія земли 2 уволокъ ддя священника и четверти для діакопа. съ освобожденіемъ
сихъ земель отъ вс хъ дворцовыхъ и квартирныхъ повинностей л отъ податей всякаго пазванія и съ
предоставленіемъ настоятелямъ оной церкви разныхъ другпхъ правъ п преішуществъ. 2) Дарственная запись
сказанннхъ Хржановскихъ отъ 16 Августа 1720 года для новоустроенной ими Ревятычскоіі церкви
прописаннаго количества земли , а для настоятедеіі оной— ирава яа л оъ для починкп церквіі и церковныхъ
строеніи ц для отопленія пом щеній, на рыбную ловлю на р в В нц , на размолъ хл ба въ ыельницахъ
на этой р к , на Еуреніе водки , вареніе пнва н меду на свою потребность и , наконецъ , на
70/о отъ 714 злотыхъ польскпхъ, внесенныхъ на иравахъ в чиаго чинша (вшдеркафа) въ кагалъ Малечскихъ
евреевъ. Побужденіемъ къ построевію церкви въ им еіи Ревятычахъ Хржановояіе показали главнымъ образомъ
то, что <въ этомъ им нш они натли не малую асть людей, содержащгіхъ вотрещеииую и 7іроклятую
старой Литеы в ру, отд льную отъ иеркви Божіеи, состоягцей въ упіи съ рймскою в рою. > Посему
и священнослужители Ревятычскои церкви обязываются Хржановскпми тлавнымъ образомъ къ тому,
<чтобы въ воскресные дни учгтгь простой пародъ катихизгісу гі в р , а в рку старой Литвы , которую
мы, ктиторы, пишутъ Хржановскіе, въ болъшей части искорепши уже, стараться искоренитъ
до истощанія, совс мъі- 3) Поясненіе , что на этой даротвенной залиси, вм щающей въ себ и консенсъ
Августа II, архіепископъ Левъ Еишка, митрололитъ Руси, епископъ Владимірскіц и Брестскі&,
20 Августа 1720 года лрописалъ одобреніе свое и лзъявллъ готовность лринять новыіі лриходъ
и фундушъ его лодъ свое покровнтельство, и что Хржановскіе все это предъявим суіьямъ городского
Брестскаго староства, которые и лриняли все лредъявленпое для записи въ свои кпнгп 6 Сентября
1720 года.
Roku tysi^c siedmset szescdziesiat
czwartego, miesiaca Septembra osmnastego
dnia.
Na urzedzie ikmci grodzkim Brzesckim,
przed aktami staroscinskiemi y przede
mna Karolem Wieszczyckim, podstolim
y podstaroscim s^dowym grodzkim
woiewodztwa Brzesckiego, stante present!
interregno, comparens personaliter
w Bogu wielebny x. Alexander Budzilowicz,
paroch cerkwi Rewiatyckiey,
fundusz ikmci, tey^e cerkwi Rewiatyckiey
sJu2;£icy ad acta podal, ktory
wpisuiac w xiegi de verbo ad verbum
tak sie w sobie ma: August trzeci,
z Войеу Jaski, krol Polski etc. Oznaymuiemy
tym listem confirmationis
przywileiem naszym wszem wobec y
kaz;demu zosobna, komu o tym wiedziec
naleziy, \k pokJadany byl przed nami
konsens urodzonym Zygmuntowi Benedyktowi
y Katarzynie z Tulowskich
Chrzanowskim, czesnikom y podstaroscim
s^dowym woiewodztwa Brzesckiego
, starostom Rewiatyckim, mal^onkom,
na ust^pienie wJok dwuch na nowo fundowana
cerkiew we wsi Rewiatyczach
y w tey^e wsi na cwierc wloki na dyakona
od nayiasnieyszego regnanta Polskiego,
oyca y predecessora naszego Augusta
wtorego, w Warszawie roku tysiq-c
siedmset dwudziestego , miesiaca Marca
wtorego dnia dany, rekq, iego^; wJasng,
podpisany, piecz§cia wielkq, w. x. Lit.
stwierdzony, caly, zdrowy, nienaruszony
y zadney suspicyi nie podlegJy, a oraz
prezentowany byl extrakt funduszu przez
tych^e Chrzanowskich maJ^onkow uczyniony,
z xi§g grodzkich starostwa Brzesckiego
pod data w nim wyra^onq, wyda
Стр.4
— 201 —
ny, teyie cerkwi Rewiatyckiey slu^q^cy,
przeto supplikowano nam przez panow
rad y urzednikow, przy boku naszym rezydui^cych,
abysmy pomieniony konsens
y extrakt funduszu powagq. nasza
krolewskq.
stwierdzic, approbowac y
zmocnic raczyli, ktore de verbo ad verbum
przepisuiac tak sie w sobie maiq,:
August wtory, z Bozey laski krol Polski
etc. Oznaymuiemy tym listem, consensem,
przywileiem naszym, komu by
o tym teraz y napotym bedq,cego wieku
ludziom wiedziec nalezalo, i^esmy
pozwolili y tym listem, consensem, przywileiem
naszym, pozwalamy urodzonemu
Zygmuntowi Benedyktowi z Chrzanowa
Chrzanowskiemu, czesznikowi y podstarosciemu
sadowemu wdztwa Brzesckiego,
staroscie naszemu Rewiatyckiemu, y
urodzoney Katarzynie
z Tulowskich
Chrzanowskiey, mal^onkom, z prawa
swego dozywotniego zrzec sie, ustapic
y nadac wlok dwie na prezbitera y cwierc
wJoki na dyakona ritus graeci z dobr,
dyspozycyi naszey podleglych, nazwanych
Rewiatycze, w woiewodztwie Brzesckim
ІеІЁісусІі, y onych quam meliori forma
dispositiq, y fundusz uczynic y iuryzdycznie
roborowac; moca ktorego funduszu
prawnego, a powag§, ninieyszego
przywileiu, consensu naszego, wolni y
mocni beda urodzeni Chrzanowscy, malzonkowie,
we wsi Rewiatyczach ku chwale
Bozey cerkiew wybudowac y nadac
y te wJok dwie, iednq, nazywaiaca sie
we wsi Rewiatyczach Terechowicz, na
ktorey cerkiew wybudowana, druga we
wsi Holicy, nazwiskiem Nielubowicz, obie
wetrzech poletkach, z naddatkami, z lasami,
I^kami, polem oromyra y nieoromym,
y ze wszystkiemi do nicli przynale^ytosciami;
trzeciey wloki, nazwaney
Kapicz, cwierc na dyakona, takie w trzech
poletkach, z naddatkami, iako wszelkie
okolicznosci szerzey w funduszu т&щ
bydz wyraione y opisane, ktory ninieyszym
przywileiem naszym in toto et in
parte stwierdzamy. Jednak aby byl iuryzdycznie
roborowany miec chcemy y
prezbiter zwierzchnosciq, duchown^,, bez
wszelkich censur, approbowany y do tey
installowany plebanii za prezenta urodzonych
Chrzanowskich, maJzonkow, y
post decessum tego^ kapJana, aby nastepuiacy
kaplani do tey cerkwi, vigore osobliwego
przez tychie urodzonych Chrzanowskich
nadania yT
funduszu de proprio,
swoiemu ерізкорол і Brzesckiemu byli
prezentowani od nich samych y sukcessorow
onych, co miec wiecznemi czasy
chcemy, y z tych gruntow, tak adpraesens,
iako in futurum bedacego prezbitera,
od wszelkich dworowi powinnosci y
daniny uwalniamy y wyimuiemy, takze
od hibern y konsystencyi ^olnierskich,
podymnego, simple kwarty et omni titulo
podatkowania, ktore onera tameczni
poddani zastepowac sami, nie pociagaiq,c
prezbitera do solucyi, powinni beda. Na
co, dla lepszey wagi, rekej, sie naszg, podpisawszy,
pieczec w. x. Lit. przycisnac
rozkazalismy. Dat. w Warszawie, roku
tysi^c siedmset dwudziestego, miesiaca
Marca wtorego dnia, panowania naszego
dwudziestego trzeciego roku. Augustus
rex. Konsens urodzonym Ghrzanowskim,
maJionkom, na ustapienie л 2ок
dwoch na nowofundowana cerkiew we
wsi Rewiatyczach y w teyze wsi cwierc
wloki na dyakona. Stanislaw MchaJ
Brodoлvski, ikmci pieczeci w. x. Lit. sekretarz.
Cancellariatus celsissimi et illustrissimi
principis Michaelis Servatii Korrybut
in
Zbarai; et Wiszniowiec ducis
Wiszniowiecki, comitis in Dolsk, Dombrowica
et Komarno , supremi m. d. L.
cancellarii, Pinscensis,Glinianensis, Wilkowiscensis
etc. capitanei. Sigillatura est
in actis. Extrakt funduszu w te slowa
pisany: Wypis z xiag grodzkich starostwa
Brzesckiego. Roku tysieic siedmsetnego
dwudziestego, miesiaca Septembra
szostego dnia. Na roczkach septembrowych
grodzkich Brzesckich, stidownie
26
Стр.5